Plan van aanpak stagediscriminatie en kansen voor alle jongeren
Bestrijden discriminatie stagemarkt kent een complex problematiek. De gekozen instrumenten leiden al 30 jaar niet tot gewenste resultaten, blijkt uit onderzoeken. Hoe gaan we dit probleem in Utrecht aanpakken? Vandaag stel ik hierover Schriftelijke Vragen aan het college ⤵️
Gelijke kansen op de stagemarkt voor MBO-studenten van niet-Westerse komaf
Melody Deldjou Fard (GroenLinks)
Uit een recent rapport van het ministerie van OC&W blijkt dat MBO-leerlingen van niet-Westerse komaf veel moeite hebben met het vinden van een stage. Minder dan de helft van deze studenten vindt in één keer een geschikte stageplaats. Ter vergelijking: 70 procent van de autochtone studenten lukt dat wel, blijkt uit het onderzoek dat eind vorige maand werd.
"Ik heb wel vijftien bedrijven benaderd zonder een reactie te krijgen. Dat komt bij een 17-jarige heel hard aan." Aldus een van de ondervraagden voor het onderzoek.
Voor studenten die een middelbare beroepsopleiding (MBO) volgen, zijn stages cruciaal. Zij leren hun vak vaak pas echt in de praktijk. Ook is de stage meestal de opstap naar hun eerste baan. Die stage moeten ze zelf vinden. Lukt ze dat niet binnen tien weken, dan worden ze door de stagecoördinator ergens geplaatst.
Bedrijven zouden volgens het rapport selecteren op naam, meisjes met een hoofddoek weren en jongeren van Marokkaanse komaf beschouwen als risicovol.
"Omdat ik geen reacties kreeg, heb ik uiteindelijk mijn e-mailadres veranderd van Zakaria naar Zacharias. Dat is een Bijbelse naam en ik hoopte dat dit verschil zou maken. Belachelijk eigenlijk." Aldus een van de ondervraagde MBO studenten. Uiteindelijk kwam hij terecht bij een mediabedrijf terecht. "Na al die afwijzingen gaf iemand mij eindelijk een kans. Ik kreeg direct veel verantwoordelijkheid en vooral het zelfvertrouwen dat ik nodig had.”
Het onderwerp discriminatie op de stagemarkt kent een complexe problematiek. Sinds het allereerste onderzoek hiernaar “Mag het ook een buitenlander wezen” uit 1986, blijven de cijfers onverminderd negatief.
Zowel landelijk als lokaal zijn tot op heden diverse instrumenten ingezet om het probleem aan te pakken. Maar de gekozen instrumenten lijken tot op heden niet tot noemenswaardige resultaten te leiden. De tijd dringt, en het probleem is nog steeds veelvuldig aanwezig, ook in Utrecht.
Op het ROC midden Nederland in Kanaleneiland heeft op niveau 2 opleiding servicemedewerker zo’n 70% een Marokkaanse komaf. Ondanks dat ze begin dit jaar hadden moeten starten met hun stage heeft tot op heden minder dan 30% een stageplek kunnen vinden, hoorde GroenLinks van een studente aan die opleiding.
Recente cijfers van het onderzoek onder gediplomeerde mbo‘ers van het Research Centre for Education and the Labour Market (ROA) onderbouwen dit. Specifiek gekeken naar de twee leerwegen moest circa 18% van de bbl-studenten met een niet-westerse migratieachtergrond vier of meer keer solliciteren voor het vinden van een leerwerkplek ten opzichte van 7% van studenten zonder migratieachtergrond. Van de bol-studenten met een niet-westerse migratieachtergrond moest 24% meer dan drie keer solliciteren voor het vinden van een stageplek ten opzichte van 13% van de studenten zonder migratieachtergrond. De (vaak onbewuste) discriminatie lijkt zich veelal te richten op meisjes met een hoofddoek en jongeren waarvan de werkgevers het vooroordeel hebben dat ze «risicovol» zijn.
Het is wat GroenLinks betreft onacceptabel dat deze vorm van stagediscriminatie al dertig jaar onverminderd hoog blijft. Groenlinks vindt het belangrijk dat Utrecht meer daadkracht aan de dag legt en hier werk van gaat maken. Alle jongeren, horen gelijke kansen te krijgen om zichzelf verder te ontplooien.
Dat brengt de fractie van Groenlinks op de volgende vragen:
1. Is de wethouder het met Groenlinks eens dat stage discriminatie van MBO-studenten het beginsel van gelijke kansen ondermijnt?
2. Het is mooi om in de beantwoording van de mondelinge vragen van de raad (23 maart 2017) te horen dat er in de afgelopen jaren in Utrecht stappen gezet zijn om discriminatie op de stagemarkt aan te pakken. Is de wethouder bereid om de raad verder te informeren over welke concrete acties Utrecht precies tot op heden ondernomen heeft? En om de effectiviteit van de ingezette middelen inzichtelijk te maken, zouden we willen vragen of de wethouder bereid is de resultaten van de tot op heden genomen acties te delen met de raad? Zo ja, op welk termijn kunnen we dit verwachten?
3. Is de wethouder bereid dit complex onderwerp met ambitie en daadkracht aan te pakken?
De gemeente Utrecht heeft recentelijk aangekondigd de nieuwe Regenboog agenda te gaan samenstellen, in gesprek met de Utrechtse LHBTQ gemeenschap. Om niet over hen te praten, maar juist hun stem te horen en zo gezamenlijk tot oplossingen te komen. Dit vindt Groenlinks zeer inspirerend. Is de wethouder bereid om in het geval van discriminatie op de stage markt ook een agenda (plan van aanpak) samen te stellen, en om dit te maken, net zoals de regenboog agenda, de Utrechtse MBO jongeren laten participeren?
De Jongerenorganisatie Beroepsonderwijs (JOB) pleitte vorig jaar al voor anoniem solliciteren om discriminatie van MBO’ers te voorkomen. Uit een recent uitgevoerde proef in vijf grote gemeenten blijkt echter dat anoniem solliciteren niet effectief genoeg is om personeelsbestanden meer divers te maken. Bovendien, zoals hierboven in eerste deel van de tekst geciteerd, maakt anoniem solliciteren de jongeren erg onzeker over hun identiteit.
Om MBO stagediscriminatie effectief aan te pakken, is het belangrijk om te zoeken naar de juiste instrumenten en naar een vernieuwende meer effectieve benadering. Bijvoorbeeld in plaats van te vragen naar het verbergen van de identiteit van de jongeren, toe te werken naar een open sollicitatie systeem. Waarin de jongeren juist worden gevraagd hun identiteit te laten zien. Jongeren zichtbaar maken, via een aantal jaarlijks georganiseerde open netwerk bijeenkomsten waarin de werkgevers informeel kennis maken met de nieuwe lichting MBO-talenten.
5.Is de wethouder bereid om samen met schoolbesturen en werkgevers de krachten te bundelen, en opzoek te gaan naar dergelijke meer effectieve instrumenten? Zo ja, op welk termijn kunnen we hier meer over horen? Zo nee, wat is daar de reden achter?
Bron 2 https://www.ad.nl/binnenland/discriminatie-belemmert-stagekansen-allochtone-mbo-er~adbc5f37/
Bron 3 Gesprekken van Groenlinks met ROC middens Nederland studenten te Kanaleneiland.
Bron 4 Vragenuur 23 maart 2017
